حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای روز سه شنبه با حضور در دیوان عالی کشور، طی سخنانی در جمع قضات این دیوان، با اشاره به عضویت رئیس و مسئولان قوه قضائیه در شوراهای عالی مختلف، اظهار کرد: رئیس قوه قضائیه عضو شوراهای انقلاب فرهنگی، فضای مجازی و برخی دیگر از شوراهای عالی در کشور است؛ بنابراین قوه قضاییه در این شوراها نیز می‌تواند منشأ اثر و نظر باشد.

وی ادامه داد: برای نمونه، بعدازظهر امروز نشست شورای عالی فضای مجازی پیرامون تصمیم‌گیری در خصوص یک موضوع روز در حوزه فضای مجازی برگزار می‌شود و تصمیم‌گیری می‌شود که فضای مجازی چگونه اداره و ساماندهی شود و حکمرانی در آن چگونه باشد که هم از تحمیل آسیب‌های این فضا به کشور جلوگیری شود و هم از فرصت‌های آن نیز استفاده‌ شود.

ضروت فعال‌تر شدن در حوزه دیپلماسی قضایی

اژه‌ای در ادامه با اشاره به جایگاه دیوان عالی در ساختار قضایی کشور و نقش آن در پیشبرد مسئولیت‌های دستگاه قضایی، اظهار کرد: نباید تصور کرد که اختیارات و مسئولیت‌های قوه قضائیه منحصر در اصول ۱۵۶، ۱۶۱ ، ۱۷۳ و ۱۷۴ قانون اساسی است؛ بلکه دستگاه قضایی در نظام حکمرانی کشور نقش بی‌بدیل و موثری دارد.

رئیس قوه قضائیه گفت: چنانچه قوه قضائیه مقتدر، صحیح‌العمل و دارای اختیارات و اعتبارات لازم باشد، می‌تواند جلوی بسیاری از اعوجاجات در کشور را بگیرد و چنانچه اعوجاجی پیش آمد، امور را به مسیر اصلی بازگرداند.

رئیس عدلیه بیان داشت: چنانچه قوه قضائیه در عرصه‌های مرتبط با حوزه وظایف و اختیاراتش فعال‌تر شود، می‌تواند برای کشور بسیار منشأ اثرات خیر باشد؛ در همین رابطه و برای نمونه چنانچه ما در حوزه دیپلماسی قضایی فعال‌تر شویم، می‌توانیم برای کشور بسیار نافع باشیم؛ ما در این زمینه و زمینه‌های مشابه گام‌هایی را برداشته‌ایم اما باید بر سرعت و حجم کار و تلاش در این قبیل امور بیفزاییم.

رئیس دستگاه قضا گفت: قوه قضائیه ملجاء و پناهگاه هر تظلم‌خواهی در کشور است و تفاوتی ندارد این تظلم‌خواه از چه گروه، صنف و جناحی باشد؛ ما وفق قانون ملجاء هر تظلم‌خواهی هستیم. وقتی قوه قضائیه به صورت صددرصد مورد حمایت مردم باشد مردم نیز کمک‌کار دستگاه قضایی در پیشبرد مسئولیت‌هایش می‌شوند.

قاضی‌القضات اظهارداشت: ما نیاز به تحول هرچه عالمانه‌تر و بیشتر در قوه قضاییه و همه اجزا و بخش‌های آن داریم. برای اجرای هرچه بهتر و کارآتر وظایف و مسئولیت‌های خود در قوه قضائیه ناگزیر به متحول شدن هستیم. ما باید تحول در سراسر قوه قضاییه را تکمیل کنیم تا رضایتمندی مردم بیشتر شود و زمان و هزینه رسیدگی به پرونده‌ها کاهش یابد.

باید در ابزار و روش به روز شویم

محسنی اژه‌ای بیان داشت: تحول باید با «اراده»، «علم»، «تدبیر» و «شجاعت» همراه باشد. «تحول» در برخی از امور شبیه جراحی است و بعضاً نیاز به ریسک‌پذیری دارد. گاهی «تحول» با چالش‌ها و هزینه‌هایی همراه است؛ باید برای مقابله با این چالش‌ها و هزینه‌ها آماده باشیم تا تحول واقعی را در جهت منافع نظام و مردم محقق سازیم. همچنین در پیشبرد «تحول» نیز باید دقت و اتقان لازم را داشته باشیم؛ نباید به‌گونه‌ای باشد که یک مسیر تحولی را فی‌المثل بالغ بر دو سال طی کنیم و سپس متوجه شویم که اشتباه کرده‌ایم و بخواهیم مسیر را بازگردیم.

رئیس قوه قضائیه گفت: یکی از جلوه‌های تحول در دستگاه قضایی ایجاد تحول در ابزارها، تجهیزات، آموزش‌ها و گزینش‌ها است. قطعاً با ابزارها و روش‌های پیشین نمی‌توانیم با مسائل روز و مستحدثه مواجه شویم. باید در ابزارها و روش‌ها مستمراً به‌روز شویم. ضروریست بهره‌گیری از فناوری‌های نوین را هرچه بیشتر در قوه قضاییه گسترش دهیم تا امور قضایی و حقوقی مردم هرچه سریع‌تر، سهل‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام گیرد.

فاطبه قضات دلسوز و کاردان هستند

رئیس دستگاه قضا گفت: قاطبه قضات دیوان عالی کشور انسان‌های فرهیخته، کاردان و دلسوز هستند. تخصص، بی‌طرفی، دقت، سلامت و دلسوزی قضات دیوان عالی باید برای مردم و جامعه ملموس باشد؛ باید وقتی پرونده‌ای به دیوان عالی ارجاع می‌شود، اصحاب و طرفین پرونده آرامش خیال بیشتری پیدا کنند و اطمینان یابند که پرونده‌شان زیر نظر قضاتی کاردان، متخصص، بی‌طرف و دلسوز قرار گرفته است.

رئیس عدلیه تصریح کرد: من نیز از گذشته موافق پخش و انتشار محتوای جلسات هیئت عمومی دیوان عالی و حضور اساتید، حقوقدانان و دانشجویان در جلسات هیئت عمومی این دیوان بوده و هستم اما لازمه این امر آن است که به واسطه پخش و انتشار محتوای جلسات هیئت عمومی دیوان، احساس اطمینان مردم و جامعه نسبت به نخبگی و تخصص و بی‌طرفی قضات دیوان عالی کشور بیشتر شود.

قاضی‌القضات تصریح کرد: شما قضات دیوان عالی، بر آسیب‌شناسی‌های خود درخصوص آرای محاکم بیفزایید و مبانی متقن و مستحکمی را برای قضات در محاکم تعریف کنید، تا شاهد کاهش ورودی پرونده‌ها به دیوان باشیم.

رئیس قوه قضائیه در جریان این نشست با ذکر مصادیقی از برخی پرونده‌ها که بالغ بر چندین سال است در مراجع مختلف قضایی در رفت‌وآمد هستند، گفت: باید تدبیری عالمانه و منسجم اتخاذ کنیم تا از رفت‌وآمدهای پرونده‌ها در مراجع مختلف قضایی بکاهیم.

۱۴۸ قاضی در دیوان عالی کشور مشغول خدمتند

پیش از سخنان رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام منتظری رئیس دیوان عالی کشور طی سخنانی اظهار کرد: هم‌اکنون دیوان عالی کشور ۴۹ شعبه فعال دارد که ۴۳ شعبه آن در تهران و ۶ شعبه در شهر قم مستقر هستند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر مجموعاً تعداد ۱۴۸ قاضی در دیوان عالی کشور مشغول به خدمت هستند، افزود: دیوان عالی کشور در حال حاضر دارای ۱۳ شعبه کیفری، ۱۲ شعبه حقوقی، ۱۲ شعبه خانواده ۵ شعبه رسیدگی به امور مواد مخدر، ۵ شعبه اعاده دادرسی، یک شعبه تجمیع احکام و حل اختلاف و یک شعبه احاله و حل اختلاف است.

رئیس دیوان عالی کشور گفت: در هشت ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل علی‌رغم افزایش ورودی پرونده به دیوان عالی کشور، شاهد افزایش قابل ملاحظه میزان پرونده‌های مختومه در دیوان بوده‌ایم.

رسیدگی خارج از نوبت به پرونده های مخل امنیت روانی جامعه

منتظری در ادامه بیان داشت: دیوان عالی کشور به منظور پاسخگویی به افکار عمومی در پرونده‌های مهمی که امنیت روانی جامعه را مخدوش می‌کند، توجه ویژه‌ای به روند رسیدگی و همچنین پیوست رسانه‌ای آنها دارد و تلاش می‌کند تا این پرونده‌ها با سرعت، دقت و همچنین به صورت خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار بگیرند.

وی با بیان اینکه امروز اصلاح قوانین و مقررات جاری به منظور کاهش ورودی پرونده‌ها به دیوان عالی و همچنین ساماندهی مراجعین به دیوان، در دستور کار ما قرار گرفته است، گفت: با توجه به حجم بالای ورودی پرونده‌ها به دیوان عالی کشور، زمان و ساعت عادیِ اداری، کفایت رسیدگیِ سریع به این پرونده‌ها را نمی‌کند و از همین رو بسیاری از قضات دیوان، ناگزیر هستند که پرونده‌ها را در زمان خارج از وقت اداری و به صورت فوق العاده مورد رسیدگی قرار دهند.

لزوم نوسازی قوانین مدنی و قضایی در حوزه دیوان عالی

حجت‌الاسلام «رزاقی» از قضات دیوان عالی کشور نیز طی سخنانی در این نشست، خواستار اتخاذ تدابیری برای رسانه‌ای شدن آرای وحدت رویه این دیوان شد. وی همچنین بر ضرورت انجام بازرسی‌های مستمر از بخش‌های مختلف دیوان‌عالی و پرهیز از ترویج فرهنگ آمارگرایی در روند دادرسی‌ها تاکید کرد.

«مهدوی‌راد» از دیگر قضات دیوان عالی کشور نیز در این نشست به طرح مطالبی در خصوص ضرورت برداشتن گام‌های محسوس در راستای تقویت معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه پرداخت.

«یساقی» از قضات دیوان‌عالی کشور نیز طی سخنانی، بر لزوم نوسازی قوانین مدنی و قضایی در حوزه دیوان عالی و همچنین تلاش حداکثری برای بکارگیری ابزارهای نوین و فناورانه در روند رسیدگی به پرونده‌ها تاکید کرد.

حجت‌الاسلام «مقیسه» از دیگر قضات دیوان‌عالی کشور نیز در این نشست به طرح مطالبی در رابطه با روند رسیدگی به پرونده‌ها در این دیوان پرداخت.

رئیس قوه قضائیه در جریان حضور در دیوان عالی کشور در جمع کارکنان این دیوان و دادستانی کل نیز حاضر شد و بر اهمیت صیانت فرد فرد کارکنان از مجموعه قضایی کشور تاکید کرد.

همچنین در این مراسم نیز پیش از سخنان رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام «منتظری» رئیس دیوان عالی کشور طی سخنانی به طرح مطالبی در رابطه با وضعیت ساختمانی، تجهیزاتی و منابع انسانی این دیوان پرداخت.

در این دیدار، مدیر دفتر شعبه اول دیوان عالی کشور و معاون اداره کل ممنوع‌الخروجی دادستانی کل کشور، در حضور رئیس دستگاه قضا به طرح مطالب، دیدگاه‌ها، نقطه نظرات و پیشنهادات خود پرداختند.