دکتر علیرضا رئیسی در نشست «جلسه ستاد مرکزی هماهنگی جوانی جمعیت» که امروز، دوشنبه، ۱۴ آبان ماه برگزار شد، اظهار کرد: بر این باور هستم که موضوع جوانی جمعیت می‌بایست جزو اولویت‌های کشور باشد. موضوع جوانی جمعیت را به عنوان اولویت اول وزارت بهداشت به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور ابلاغ کرده‌ایم.

ایران هجدهمین کشور پرجمعیت دنیا

وی با بیان اینکه سومین کشور پرجمعیت در منطقه هستیم، گفت: آمار و ارقام بیانگر این است که ایران، نهمین کشور پرجمعیت آسیا و هجدهمین کشور پرجمعیت دنیا است. اگر رشد جمعیت بسیار زیاد باشد و با نرخ ۲.۵ انجام شود، جمعیت کشور به ۱۱۶ میلیون نفر در سال ۱۴۲۰ می‌رسد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: اگر رشد جمعیت کشور متوسط و با نرخ یک باشد جمعیت کشور در سال ۱۴۲۰ به ۱۰۰ میلیون نفر می‌رسد. همچنین اگر رشد جمعیت با نرخ پایین باشد در سال ۱۴۲۰ به ۸۶ میلیون نفر می‌رسد.

رئیسی با بیان اینکه موضوع جوانی جمعیت می‌بایست به اولویت اول کشور تبدیل شود، تصریح کرد: اگر اقدامات مداخله‌ای در ارتباط با جمعیت نداشته باشیم جمعیت کشور به کمتر از ۵۰ میلیون نفر در سال ۱۴۸۰ می‌رسد.

سالمندان ۱۱ درصد از جمعیت کشور

وی با بیان اینکه سالمندان کشور حدود ۱۱ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، گفت: بررسی‌ها بیانگر این است که جمعیت سالمندان کشور در سال ۱۴۳۰ به ۲۶ درصد می‌رسد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه نرخ باروری کشور از دهه ۶۰ تا به امروز کاهش یافته، افزود: آمار و ارقام بیانگر این است که نرخ باروری کشور در سال ۶۵ معادل ۶.۳ بوده که در حال حاضر معادل ۱.۶۵ است.

استان اصفهان در «چاله جمعیتی»

وی درباره «نرخ جایگزینی» خاطرنشان کرد: منظور از نرخ جایگزینی این است که جمعیت کشور ثابت باشد و اگر خواهان ثابت بودن جمعیت با شرایط کنونی هستیم نرخ باروری کشور باید ۲.۱ باشد. اگر نرخ جمعیت استان‌ها کمتر از ۱.۵ باشد، آن استان در «چاله جمعیتی» قرار دارد. بررسی‌ها بیانگر این که استان اصفهان در چاله جمعیتی قرار دارد.

۳ استان در «چاه جمعیتی»

معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: اگر نرخ باروری یک استان به کمتر از ۱.۳ برسد، آن استان به «چاه جمعیتی» وارد شده است. اگر وارد چاه جمعیتی شویم، خروج از آن بسیار سخت است. به طور مثال، استان گیلان، مازندران و البرز در چاه جمعیتی قرار دارد. جمعیت برخی استان‌های کشور مانند فارس و زنجان نیر تثبیت شده است.

وی با بیان اینکه کشورهای دنیا از راهکارهای مختلف برای خروج از چاه جمعیتی بهره می‌برند، گفت: کشورها از مهاجرت برای خروج از چاه جمعیتی استفاده می‌کنند. مهاجرت به دو روش «مخلوط» و «محلول» انجام می‌شود. منظور از مهاجرت مخلوط این است که مهاجران با شهروندان کشور میزبان ترکیب نمی‌شوند و این روش برای افزایش جمعیت مناسب نیست. همچنین منظور از مهاجرت محلول این است که مهاجران با شهروندان کشور میزبان ترکیب شوند.

افزایش درصد ولادت‌ها در فرزند سوم تا پنجم

معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره تولد فرزند سوم تا پنجم گفت: درصد ولادت‌های ثبت‌شده در کشور بر حسب تولد فرزند سوم تا پنجم و بیشتر، در سه سال گذشته افزایش یافته است و در این زمینه توفیق داشته‌ایم. موضوع مهم و اساسی این است که موضوع تولد فرزند اول به دوم و سوم در کانون توجه قرار گیرد.

افزایش سن ازدواج در تحصیل‌کرده‌ها

رییسی درباره فاصله زمانی ازدواج تا زمان تولد فرزند اول گفت: فاصله ازدواج تا تولد فرزند اول حدود ۵.۵ سال است. همچنین سن ازدواج به ویژه در افراد تحصیل‌کرده افزایش یافته؛ به نحوی که میانگین سن ازدواج مردان به بیش از ۳۰ سال رسیده و میانگین سن ازدواج زنان ۲۷ سال است. با توجه به اینکه فاصله زمان ازدواج تا زمان تولد فرزند اول زیاد است، فرصت زمان مناسب برای باروری را با توجه به «میانگین سن ازدواج»، «وضعیت فیزیولوژی» و «فاصله زمانی ازدواج و تولد فرزند اول» از دست می‌دهیم.

وی درباره روند ولادت در کشور نیز خاطرنشان کرد: تعداد متولدهای کشور در سال ۱۳۹۰ معادل یک میلیون و ۳۸۲هزار نفر بود که این تعداد به یک میلیون و ۵۷هزار و ۹۵۹نفر در سال ۱۴۰۲ رسیده است.

خطر پیشی گرفتن روند مرگ بر میزان تولد در کشور

رییسی با بیان اینکه میزان مرگ‌ومیر سالانه کشور حدود ۴۲۰هزار نفر است، افزود: اگر میزان تولد سالانه را از میزان مرگ‌میر بکاهیم، سالانه حدود ۵۸۰هزار نفر به جمعیت کشور اضافه می‌شود. اگر با نرخ ولادت فعلی پیش‌رویم، میزان مرگ‌ومیر کشور بر میزان تولد پیشی می‌گیرد.

سهم ۵۹ درصدی وزارت بهداشت در قانون جوانی جمعیت

وی درباره قانون «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» گفت: قانون جوانی جمعیت، ۷۳ ماده، ۸۱ تبصره و ۲۳۶ تبصره دارد که ۵۹ درصد این موارد بر عهده وزارت بهداشت است. ۴۳ ماده، ۲۷ تبصره و ۹۷ حکم بر عهده وزارت بهداشت است که از این تعداد، ۲۰ ماده، ۱۵ تبصره و ۳۲ حکم برعهده معاونت بهداشت وزارتخانه است.

رییسی درباره وظایف سایر معاونت‌ها و دفاتر وزارت بهداشت در ارتباط با قانون جوانی جمعیت توضیح داد: معاون درمان با ۱۳ ماده، معاون آموزش با ۱۰ ماده، معاون توسعه با ۹ ماده، آمار و فناوری و اطلاعات با ۹ ماده، فرهنگی و دانشجویی با ۶ ماده، پرستاری با ۵ ماده، شورای عالی بیمه با ۵ ماده، غذا و دارو با ۳ ماده، تحقیقات با ۲ ماده، اطلاع‌رسانی و روابط عمومی با ۲ ماده، طب ایرانی با ۲ ماده و صندوق رفاه دانشجویی با یک ماده نیز وظایفی برعهده دارند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: تمام معاونت‌های وزارت بهداشت برحسب دستور مقام عالی وزارت در ارتباط با جوانی جمعیت به پای کارآمده‌اند. به طور مثال، یکی از سنجه‌هایی که معاونت درمان برای اعتباربخشی بیمارستان‌ها در نظر گرفته کاهش میزان سزارین است.